Boyun Fıtığı
Boyun Fıtığı Nedir?
- Boyun fıtıkları, büyüdüklerinde bel fıtıklarına oranla daha çok hasar verebilecek, daha ciddi bir lokalizasyonda bulunmalarına rağmen, tedavisiz erime şansı daha fazladır. Omurilik sinirinin başlangıcı beyin sapının devamındadır ve 7 adet boyun omuru boyunca beyinden gelen elektriksel aktiviteyi boyun (servikal) bölgesinden sırt (torakal) bölgesine ve oradan da bel (lomber) bölgesine iletecektir.
- Genellikle öğretmen, sekreter ve bilgisayar ile işi çok olan masabaşı işlerle uğraşan kişilerde daha sık karşımıza çıkan bu hastalık, kendisini ense, baş ağrısı, her iki kürek kemiğine (skapula) vuran ağrı, omuza ve dirseğe kadar inen ağrı ile belli eder. Ilerleyen olgularda baş dönmesi ve dengesizlik ortaya çıkarken, idrar ve büyük abdest kaçırma, (inkontinans) ve erkeklerde cinsel sertleşme bozuklukları (empotans) izlenecektir.
- Boyun fıtığı ağrıları genellikle gece şiddetlenir. Hastanın uyku kalitesini oldukça düşürür. Ağrı omuz ve kola vururken, hasta ağrıyan kolunu başının üzerine ya da ensesine koyarak ağrısını hafifletmeye çalışır.
- Polikliniğe boyun ağrısı nedeniyle yapılan başvuruların büyük çoğunluğunu boyun düzleşmesi (servikal lordozun artması) ya da boyun omurlarında şekil bozuklukları (kifoz, skolyoz) oluşturur. Boyun kaslarında güçsüzluk, boynun yanlış kullanımı ya da bitamin eksiklikleri (B12)nedeniyle karşımıza çıkan bu durumların tedavisinde genellikle ağrı kesici ilaçlar kullanılır ve ağrının azalması ile beraber hastaya güçlendirici fizik tedavi hareketleri verilerek ağrının kalıcı olarak geçirilmesi amaçlanır.
- Ileri derecede kuvvet kaybiı, kas erimesi (atrofi) ya da boyun (servikal) MR da omurilik siniri üzerinde yara- iz (miyelomalezi) tespit edilen hastalara cerrahi gerekir.
Boyun Fıtığı Ameliyatı
- Boyun fıtığı ameliyatları da mikroskop ile yapılır ve servikal mikrodiskektomi olarak adlandırılır.
- Ameliyat boynun ön tarafında, orta hattan yan tarafa uzanan 2-3 cm lik yara ile yapılır. Sağ elini kullanan cerrah sağ taraftan açarken, sol elli cerrah ise sol taraftan işlem yapacaktır.
- Boyun fıtığı ameliyatları bel fıtıkları gibi arkadan değil ön taraftan yapıldığı için, ameliyat sırasında tüm kıkırdak doku ve fıtıklaşan material tamamen çıkarılarak yerine eklemi dondurma vazifesi gören kafes ya da kıkırdak hareketlerini koruyan disk protezleri konulur.
- Ameliyat olunan yerden bir daha fıtık olmaz, yani boyun fıtıkları nüks etmez.
- Ameliyat süresi 1 saatten azdır.
- Boyun ön tarafından girilerek şah damarı ve kaslar dış tarafa doğru ve soluk-yemek borusu içe doğru ekarte edilir. Mikroskop ile iki omur arası eklemi oluşturan eklem doku tamamen boşaltılarak fıtıklaşan ve omuriliğe baskı yapan parça tamamen temizlenir. Yara içeriden dikilerek üzerine steril bantlar (sterile strips) yapıştırılır.
- Hasta ameliyat sonrası uyanır uyanmaz yürümesine izin verilir ve boyunluk kullanmasina gerek yoktur. Dilediği zaman yürütülen hasta omuz ve kollarinda ameliyat öncesinde hissettiği ağrısının olmadığını hissedecektir. Aynı gün ya da ertesi sabah evine taburcu edilir. Gider gitmez banyo yaparak yara üzerindeki yapışkan bantlar çıkarılır. 1 haftalık istirahati boyunca herhangi bir kısıtlama verilmeyen hastadan istirahat sonrasi kontrole gelmesi istenir.
Boyun Fıtığı Belirtileri
Fıtığın en öne çıkan belirtisi boyun ağrısıdır. Fakat her boyun ağrısı fıtıktan kaynaklanmaz. Bunların büyük bir kısmı kas kökenli ağrılardan kaynaklanır. Fıtığı zorlamaya ve ağır kaldırmaya bağlı olarak ortaya çıkar.
Fıtığa bağlı gelişen ağrılar; sırta, kürek kemiğine, omuza, başın arka tarafına ve parmak ucuna kadar inen ağrılar şeklinde görülür. Ağrı dışında, ileri derece fıtıklarda, sıkışan sinirin fonksiyonuna bağlı olarak kolların ve parmakların belli bölgelerinde uyuşukluk, karıncalanma, güç kaybı ortaya çıkabilir.
- Boyun ağrısı, başın arka kısmından şakaklara doğru yayılabilir. Şiddetli, geçmeyen kola yayılan ağrı şeklinde görülür.
- Sırt, kol ve omuzlarda ağrı
- El becerilerinde azalma
- Kol ve parmaklarda uyuşmalar ve karıncalanma
- Duyu kaybı
- Elektriklenme
- Kol ve el kaslarında güç kaybı
- Reflekslerde zayıflama
- Kolda incelme
Çok nadir olarak fıtıklaşmış disk omuriliğe baskı yaparak bacaklarda da sorunlara sebep olabilir. Ayaklarda uyuşma, idrar ve gaita kaçırma çok nadir olarak görülebilir.
Sinir köküne ya da bir omurilik dokusuna bası yapıldığında o bölgede ödem meydana gelebilir. Ödem de basıyı artırdığından rahatsızlık bir kısır döngüye girebilir.
Boyun Fıtığı Egzersizleri
Boyun fıtığı hareketleri, boyun fıtığını tedavi etmek amacıyla yapılan hareketlerden oluşur ve boynun rahatlamasını sağlayan hareketlerdir.
Boyun fıtığı tanısı konulduktan sonra tedavi sürecinde bireyin bu hareketleri yapması boyun fıtığını iyileştirici yöndedir. Boyun fıtığı hareketleri bilinçsiz yapıldığında fıtığın daha da ilerlemesine neden olabilir ya da farklı problemlere yol açabilir. Bu açıdan boyun fıtığı hareketlerinin uzman tarafından önerilmesi gereklidir.
Boyun fıtığı hareketleri zorlanmadan yapılabilecek zor kolay hareketlerdir. Eğer bu hareketlerin yapıldığı esnada ağrı ya da yanma oluşuyorsa hareketlerin yapılmaması önerilir. Boyun fıtığı egzersizleri ayakta yapılan egzersizlerdir. Boyun fıtığı hareketleri izometrik ve izotonik olarak iki türdedir. Bu hareketlerin sabah ve akşam yapılması gerekir.
İzometrik boyun fıtığı egzersizleri
- Fleksiyorta direnç olarak adlandırılan bu harekette ilk olarak ayağa kalkıp eller alnın üzerinde birleştirilir. Baş ileri doğru itilirken eller tam tersi hareketi yapar ve başa karşı koymaya çalışır. Bu hareketi yaparken 5e ya da 10a kadar sayıp bırakılır. 5-10 kez tekrar edilmesi yeterli olabilir.
- Ekstansiyona direnç adı verilen bu hareket ise yine ayakta yapılan bir harekettir. Ayağa kalkıp eller başın arkasında birleştirilir. Baş geriye doğru itilirken eller yardımıyla tam tersi yönde hareket edip eller öne itilir. Baş ve eller arasında bir direnme söz konusudur. Bu hareket 5e ya da 10a kadar sayılarak bırakılır. 5-10 kez tekrarlanması yeterli olacaktır. Bu hareket Fleksiyorta direnç hareketinin tam tersidir.
- Yana eğilmeye direnç gösterme boyun fıtığı hareketlerinin üçüncüsüdür. Yine ayakta yapılan bir harekettir. Bu harekette sağ el başın sağ tarafına sol el ise başın sol tarafına konulur. Sonrasında baş sağ tarafa çevrilmeye çalışır fakat bu harekette sağ el tarafından başın sağa çevrilmesi engellenir. Sol el ile de aynısı yapılır. Sol el başın sol tarafına konulur ve baş sola çevrilmeye çalışırken sol el ile başa karşı konulur. Bu hareketleri yaparken 10a kadar sayılmalı ve karşılıklı olarak 5-10 kez tekrarlanmalıdır.
- Döndürmeye karşı direnç gösterme egzersizi sırasında ayakta olunması gerekir. Bu harekette sağ el başın arkasına yerleştirilir. Sol el ise başın sol tarafına yani şakak adı verilen kısma yerleştirilir. Sol tarafa bakmaya çalışırken şakağınızda bulunan sol elle başın dönmesi engellenir. Aynı işlem sağ taraf içinde uygulanır. Böylece elle ve baş arasında bir direnç oluşturulur. Bu hareketi yaparken 10a kadar sayıp bırakmak gerekir. Hareket karşılıklı olarak 5-10 kez yapılmalıdır.
İzotonik boyun fıtığı egzersizleri
- Önce baş sağ tarafa yavaşça çevrilerek 3 saniye kadar beklenir. Aynı hareket sol tarafa da yapılır. Bu hareket karşılıklı olarak 5-10 defa tekrarlanmalıdır.
- Bu harekette baş öne doğru eğilerek çenenin göğse temas etmesi sağlanır. Bu hareketi yaparken 3 saniye beklenir. Bu hareket 5 kez tekrarlanabilir. Sonrasında baş geriye doğru yatırılarak rahatlama sağlanır. Dikkat edilmesi gereken nokta başın göğse teması için zorlanmaması gerektiğidir.
- Sıradaki harekette is baş sağ omza doğru yatırılır. Aynı hareket sol taraf içinde yapılır. Bu hareketi yaparken 3 saniye beklenir. Karşılıklı olarak 5-10 defa tekrarlanması önerilir.
Boyun fıtığı hangi bölgelerde ağrı yapar?
Bunların büyük bir kısmı kas kökenli ağrılardan kaynaklanır. Boyun fıtığı zorlamaya ve ağır kaldırmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Fıtığa bağlı gelişen ağrılar; sırta, kürek kemiğine, omuza, başın arka tarafına ve parmak ucuna kadar inen ağrılar şeklinde görülür
Boyun fıtığı için ne iyi gelir?
Boyun fıtığına ne iyi gelir evde için aşağıdaki uygulamalar yapılabilmektedir:
- Düzenli bir şekilde el, kol ve sırta masaj uygulaması
- Stres tedavisi
- Boyun fıtığı yastığı
- Farklı stillerde yüzmek
- Magnezyum içeren besinlerin tüketilmesi
- Boyun fıtığına sebep olan çalışma koşullarından uzak durmak
Bu yöntemler, boyun fıtığı için evde uygulanabilecek basit tedavilerdir. Fakat daha sağlıklı sonuçlara ulaşılabilmesi adına doktora görünmek ve doktor tarafından uygun görülen tedavi yöntemlerinden yararlanmak çok önemlidir. Gerekli muayene sonrasında doktor, kişi için en uygun tedavi yöntemine dair detaylı bir şekilde bilgi verecektir.
BOYUN FITIKLARI
